Στις 12 και 13 Μαΐου 2025, πραγματοποιήθηκε στην πόλη Ιάσι της Ρουμανίας το 17ο Ετήσιο Διεθνές Συμπόσιο θεολογικών σπουδών με τίτλο Studia Theologica Doctoralia. Το εν λόγω συμπόσιο ήταν αφιερωμένο στους Ρουμάνους μάρτυρες και ομολογητές του 20ού αιώνα, και το κύριο θεματικό του άξονα αποτέλεσε η σημασία του πόνου χάριν της πίστεως στον Θεό.
Κατά την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, στις 12 Μαΐου, έλαβε χώρα η εναρκτήρια ολομέλεια, στην οποία παρέστησαν, μεταξύ άλλων, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μολδαβίας και Βουκοβίνας κ. Θεοφάνης, καθώς και διακεκριμένοι καθηγητές και υποψήφιοι διδάκτορες από τη Ρουμανία και άλλες χώρες του εξωτερικού.
Στο πλαίσιο της ολομέλειας, ο πρεσβύτερος και επικεφαλής του διδακτορικού προγράμματος της Θεολογικής Ακαδημίας και του Ιερατικού Σεμιναρίου Τιφλίδας, Διδάκτωρ Θεολογίας π. Τσότνε Τσχέιτζε, παρουσίασε εισήγηση με θέμα: «Ομιλία του Βασιλείου Σελευκείας για τον Προφήτη Ελισσαίε και τη Σομανίτισσα – Σχόλια επί της παλαιογεωργιανής μετάφρασής της».
Στην εισήγησή του, ο π. Τσότνε ανέλυσε το κείμενο του ομωνύμου κηρύγματος του Βασιλείου Σελευκείας, το οποίο σώζεται σε πέντε ελληνικά χειρόγραφα και έχει εκδοθεί τρεις φορές – το 1596, το 1622 και το 1864. Η παλαιογεωργιανή μετάφραση του εν λόγω κειμένου, η οποία αποτελεί αντικείμενο της έρευνας του εισηγητή, διασώζεται σε δύο χειρόγραφα: το S-417 (12ος αιώνας) και το Kut.3 (15ος αιώνας). Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί κριτικά.
Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας για την έκδοση κριτικού κειμένου, ο π. Τσότνε Τσχέιτζε προέβη στην ανακάλυψη του μεταφραστικού ιδιώματος της σχολής Γκελάτι, η οποία διακρίνεται για την ιδιαίτερη γλωσσική και θεολογική προσέγγισή της. Όπως επεσήμανε ο ίδιος, η παλαιογεωργιανή μετάφραση δεν αποτελεί απλή αντιγραφή του ελληνικού πρωτοτύπου, αλλά αναπαριστά παραλλαγή του, καθιστώντας την εξαιρετικά πολύτιμη για την ερμηνεία του θεολογικού και χριστολογικού περιεχομένου του λόγου του Βασιλείου.
Το υπό μελέτη κείμενο αναφέρεται στο επεισόδιο της ανάστασης του γιου της Σομανίτισσας από τον Προφήτη Ελισσαίε, όπως περιγράφεται στο Β΄ Βασιλέων 4:32–37. Ο Βασίλειος Σελευκείας εστιάζει όχι μόνο στη θαυματουργική προσευχή του προφήτη, αλλά και στη συμβολική πράξη που τη συνοδεύει – πράξη με έντονο προφητικό και χριστολογικό περιεχόμενο. Η συγκεκριμένη ενέργεια ερμηνεύεται ως προτύπωση της Ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού, δηλαδή της πλήρους προσλήψεως της ανθρώπινης φύσεως (άνευ αμαρτίας), της ανακαινίσεως της θείας εικόνας στον άνθρωπο και, εν τέλει, της σωτηρίας της ανθρωπότητας.
Στην ανάλυσή του, ο π. Τσότνε παρέθεσε επίσης παραλληλισμούς με τη διήγηση της αναστάσεως του υιού της χήρας της Ναΐν από τον Ιησού Χριστό (Λουκ. 7:11–15), υπογραμμίζοντας τη θεολογική συνέχεια Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναφορά του Βασιλείου Σελευκείας στην περικοπή της Προς Κολοσσαείς επιστολής: «Ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶσα πληρότης τῆς θεότητος σωματικῶς» (Κολ. 2:9). Ο συγγραφέας του κηρύγματος προβαίνει σε ερμηνεία αυτής της φράσης με ιδιαίτερη θεολογική ακρίβεια, η οποία αποδίδεται με σαφήνεια στην παλαιογεωργιανή μετάφραση.
Τέλος, ο π. Τσότνε Τσχέιτζε παρουσίασε το δογματικό υπόβαθρο των θεμάτων που πραγματεύεται το κείμενο, εντάσσοντάς τα στο ευρύτερο θεολογικό πλαίσιο της ορθόδοξης παράδοσης, και ειδικότερα υπό το πρίσμα του έργου Πλήρης Έκθεση της Ορθοδόξου Πίστεως( Πηγή Γνώσεως ) του Αγίου Ιωάννη Δαμασκηνού.
Η εισήγηση προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό στο ακροατήριο, ενώ ακολούθησε γόνιμη ανταλλαγή απόψεων και θεολογικών προβληματισμών.
